Verteller 1
Heel, heel lang geleden was er eens een koning…

Verteller 2
… Zo’n oude…

Verteller 1
Zo’n oude. En die had dochters…

Verteller 2
Drie!

Verteller 1
Twee.

Verteller 2
Twee? Maar ik dacht…

Verteller 1
Twee dochters. Allebei jong en mooi, en niemand kon ze uit elkaar houden, want ze waren tweelingen.

Verteller 2
Eeneiïg.

Verteller 1
Precies. De prinsesjes werden elke dag mooier en mooier, en op de dag dat ze met geen mogelijkheid nóg mooier konden worden zei de koning…

Koning
Lieve dochters. Ik ben oud, en mijn dagen zijn geteld. Straks komt de herfst, en daarna de winter, en ik denk niet dat ik het voorjaar nog ga halen. Jullie zullen mij terugzien als de knoppen aan de bomen, en de twijgen aan de struiken, maar niet als jullie vader. Ga naar de stal, neem allebei een paard en rij de wijde wereld in om een man te zoeken die jullie waardig is. Over een jaar moeten jullie elkaar weer treffen bij de driesprong waar de grote heks woont. Zij zal jullie vertellen wat je verder moet doen.

Esmeralda
Maar vader…

Isabella
Lieve, lieve vader…

Koning
Nee lieve dochters. Jullie zijn altijd je eigen gang gegaan, en hebben soms wijlen jullie je moeder en mij daarmee het niet makkelijk gemaakt, maar doe voor één keer in mijn leven wat ik van jullie vraag. Ga naar de stal en zadel je paard.

Verteller 1
En zo geschiede. De beide prinsessen gingen naar de stal en zadelden hun paarden.

Verteller 2
Dat waren trouwens broertjes

Verteller 1
Ze namen brood en water mee, en reden de poort uit. Eenmaal buiten de poort scheidden hun wegen

Verteller 2
Esmeralda ging links

Verteller 1
En Isabella rechts. En nadat de herfst was gekomen, en daarna de winter, en de lente, en nadat de zomerbladeren al langzaam zwaar begonnen te worden van het komende najaar…

Verteller 2
…troffen ze elkaar weer op de tweesprong bij de hut van de heks

Verteller 1
We moeten nog even vertellen dat de heks een heel bijzonder winkeltje had. Want iedereen die iets speciaals nodig had om aan de man te komen

Verteller 2
Schoenen

Verteller 1
Een jurk

Verteller 2
Een masker. Boeien Een zweep

Verteller 1
Pardon??

Verteller 2
ja, ik heb het ook niet verzonnen hoor. Sommige mensen willen dat.

verteller 1
Tsjonge. Nou ja, die kon dus altijd bij de heks terecht.

Verteller 2
Heel handig.

Verteller 1
En bij die winkel troffen de zussen elkaar.

Verteller 2
Alleen.

Verteller 1
Heel alleen. Zonder man. Want in het hele koningrijk hadden ze geen enkele man gevonden die hen waardig was.

Esmeralda
Gatver de gatver! Ik kom alle soorten mannen tegen, maar geen enkele die me waardig is. Ik heb mannen gezien die uit hun neus aten, die hun oksel krabten waar ik bij was, die geen stoel aanschoven, die teveel dronken, die oranje sokken droegen.

Isabella
Ik heb mannen gezien die meer van hun moeder hielden dan van mij, die alleen wilden paardrijden en vechten, die niet konden dansen, die stotterden.

Esmeralda
Pindakaas met sambal aten.

Isabella
Geen boeken lazen.

Esmeralda
Hun afgeknipte teennagels in het bed lieten liggen

Isabella
Niet van katten hielden

Esmeralda
Geen man voor mij.

Isabella
Geen man voor mij.

Verteller 1
En zo, terwijl ze huilden om hun jammerlijk lot, liepen ze de winkel binnen van de heks. En daar, achterin de winkel…

Verteller 2
Waar de leukste spulletjes stonden…

Verteller 1
Daar zagen ze een schaduw.

Verteller 2
Wordt het nu eng?

Verteller 1
Valt wel mee. De zussen liepen langzaam naar achteren, waar slechts een flakkerende kaars het silhouet van de mysterieuze vreemdeling bescheen…

Verteller 2
Brrrr.

Verteller 1
En plots draaide de gedaante zich om. En het was een hele, hele, mooie, jonge…

Marianna
Wie zijn jullie?

Esmeralda
Zij is Isabella.

Isabella
En zij is Esmeralda.

Verteller 1
En zij keken naar elkaar.

Verteller 2
En herkenden elkaar.

*Marianna
Maar… maar…

Isabella
Ben jij…?

Esmeralda
Ben jij…?

Marianna
Zijn jullie…?

Gedrieën
Zusjes!!!

Een middeleeuwse luit-variant van het Goede Tijden…deuntje zet in

Verteller 2
Zie je nou wel. Het waren er drie.

Verteller 1
Jaja. En toen kwam de heks uit de kelder, en zei:

De heks
Drie zussen zijn jullie, drie zussen waren jullie. Pas nu jullie verenigd zijn zullen de mannen komen, de mannen die jullie waardig zijn. Zo luidt de voorspelling, en de voorspelling zal thans uit komen. Luister!

In de verte klinkt hoefgetrappel. Over de heuvelrug komen drie prinsen aangegaloppeerd. Ze vertonen sterke gelijkenis met Brad Pitt, Antonio Banderas en George Clooney, maar wel in hun jonge jaren

Esmeralda
Daar komen ze.

Isabella
De man die me waardig is.

Marianna
De man die geen afgeknipte teennagels in zijn bed laat liggen!

Verteller 1
En eenmaal bij de hut aangekomen, gleden de prinsen uit het zadel, en daar het liefde op het eerste gezicht was…

Verteller 2
Zoenen, zoenen!!

Verteller 1
Zoenden ze elkaar gepassioneerd en onstuimig, en wist iedereen dat dit een driedubbele bruiloft zou betekenen.

Verteller 2
Einde!!

Er valt een stilte

Verteller 2**
**Einde! Het stuk is afgelopen! Mooi geweest.

Stilte

Isabella
Moeten we nog doorzoenen?

Marianna
Volgens mij is het afgelopen.

Esmeralda
Mag het doek vallen?

Plotseling pakken de prinsen de drie prinsessen beet, trekken hen naar een boomstam, gaan zitten en leggen de drie zusters over de knie

Isabella
Wat is dit nou?

Esmeralda
Dit stond niet in het script!

Isabella
Het zal toch niet!

De prinsen schorten de jurken van de prinsessen op en beginnen hen een stevig pak op de blote billen te geven

Esmeralda
Jezus, wat een goedkoop effect!

Marianna
Auw! Dit is de slechtse theatertruc… auw… van de laatste jaren!

Isabella
Nou…auw… dat moest er zeker nog even in!

Esmeralda
Zinl…auw… zinloos geweld!

Marianna
In ieder geval zinloos. Auw!!

Isabella
Auw! Waar is dit voor nodig? Ai!!

Esmeralda
Zal wel voor de verkoopcijfers zijn!

Isabella
Ik bel mijn … auw… impresario

Verteller 1
En het pak slaag duurde nog lang.

Verteller 2
Gelukkig.

het doek valt, maar daarachter klinken nog enige tijd kreten van pijn, afgewisseld met het geluid van neerdalende handen op bloot vlees.

Verteller voice-over
En ’t was in die daghe, dat Mariecken door haar oom naar Niemeghen gestuurd werd, voor die boodschappen als daar waren: brood, melk, vis en andere lustigheden. En hij zeide: slapen kunt gij, lieve nicht mijn, bij Uwen tante.
Doch toen Mariecken des avonds bij hare tante arriveerde, wachtten haar slechts slagen en vloeken, daar tante dacht dat hare nicht die ganse dag verlummeld ende verluierd had met die jongens. En zij joeg die arme Mariecken de straat op.

Een herberg. Mariecken komt binnen, en gaat –met enige moeite- aan een tafeltje zitten.

Mariecken
Ach ende wee. Mien wrede tante, zij heeft mij genadeloos op die straat gesmeten, wijl zij dachte dat ik mij met die jonkmannen vermaakt had. Doch voor zij mij die deur wees, heeft zij mij die arme billen zo geschroeid, dat ik thans met moeite ende pijn slechts mij nederzitten kan. Ai, ai.

Moenen (de duivel) komt op. Hij gaat ongevraagd bij Mariecken aan tafel zitten.

Moenen
En wat doet zo een schone deerne gans alleen in een plaats als dit? Zijde gij niet beducht voor uwen reputatie? Deze tapperij staat slecht bekend, als zijnde een plaats voor ontuchtigheden en schuinsmarcheerderij.

Mariecken
Mijne reputatie is reeds in den drek. Mijn tante heeft mij verfoeit ende berispt, met kwade woorden en de roede, daar zij dacht dat ik mij ontuchtig gedragen had.

Moenen
Zoude gij, als gij thans toch reeds als slechts bekend staat, dan niet liever op dit pad verder willen gaan? Ik kan u leren den vijf Vrije Kunsten, waardoor gij een geleerde vrouwe wezen zult. En niemand zal u meer berispen, of kwaad over u spreken.

Mariecken
Hoe weet gij zoveel over die Vrije Kunsten? schrikt. Ik zie, edoch, gij sijt die Duvel, die aast op mijn onsterfelijke ziel.

Moenen
’t Is waar, den Duvel ben ik. Doch ook een groot geleerde, met kennis van gans het universum.

Mariecken
Gans het universum?

Moenen pakt een mobiele telefoon uit zijn zak, de Galaxy 5

Moenen
Ziet, Mariecken, want ik ken reeds uw naam, dit wonderapparaat zal u doen leren alles wat de galaxy in zich draagt. Wilt gij niet zulk een kennis verwerven?

Mariecken
En wat vraagt gij voor die kennis, Duvel?

Moenen
Vijf vragen zal ik u stellen, één over elk der Vrije Kunsten: retorica, musica, logica, grammatica, ende alchemie. Indien gij al dezen vragen goed beantwoordt, delen met u zal ik al mijn kennis.

Mariecken
En wat indien in een van dieze vragen onjuist beantwoorden zal?

Moenen
Ach lieve Mariecken, vertrouw op uwen hoofd en hart. Kwaad zal ik u niet doen. Men zegt: ik ben die Duvel en doe kwaad, maar in mien herte een kwetsbaar, eenzaam man ik ben…

Mariecken
Goed dan, Duvel. Stel mij die vragen.

Moenen terzijde
Haha, dit arme wicht. Vragen zal ik haar stellen, zo moeilijk als zij nog nimmer heeft gehoord. En genieten zal ik aanstonds, indien zij die vragen niet juist beantwoorden zal.

Tot Mariecken

Den eerste vraag, over die alchemie. Met houtskool ende met die zwavel kan ik maken den grootsten der explosies, waardoor alles brandt. Eén stof echter ontbreekt mij nog. Welke?

Mariecken
Uhmmm… Een tondeldoos?

Moenen
Salpeter, gij dwaas. Nu zult gij branden, meer dan een tondeldoos u ooit branden laten zal.

Mariecken valt op haar knieën
Ach nee, Duvel. Genade. Breng mij niet naar die helle, alwaar ik branden zal in de diepste krochten, nu ik gezondigd heb en gespeeld heb met die Duvel! Ik weet, het zij verdiend! Genade! Genade!

Moenen
Vreest niet Mariecken, naar die helle zal ik u niet meeslepen. Doch branden zult gij, zij ’t op een andere plek.

Mariecken
Ik ben plots zeer bevreesd. Oh Duvel, wat is uwen plan?

Moenen
Mien plan is, Mariecken, ik zal u de billen laten branden!

Op tafel verschijnen plotsklaps diverse voorwerpen: een roe, een plak, een leren slipper, een latje

Mariecken
Oh neen, neen! Genade!

Moenen
‘t Is dát, of ik sleep u mee naar die helle, alwaar gij anders branden zult.

Mariecken terzijde
Ik heb geen keus. Och, welk een dom wicht waar ik, te denken ik kon spelen met die Duvel. Doch ik zie, vijf vragen zou hij mij stellen, doch slechts vier voorwerpen zie ik. Wellicht is dat mienen redding.

Tot Moenen

Ik geef toe, Duvel. Laat mij die billen branden, liever dan mijn ziel.

Moenen legt Mariecken over de knie, en geeft haar met de plak. (Bij de volgende vragen blijft Mariecken over de knie liggen terwijl ze antwoord geeft).

Moenen
Den tweede vraag, die van retorica. Welk Romeins redenaar sprak met die stenen in die mond, om zijne spraak te verbeteren?

Mariecken
Eh…. Is het niet die Asterix, alwaar ik van gelezen heb?

Moenen
Fout! Demosthenes had gij gezegd hebben moetende.

Mariecken krijgt nu een pak slaag met de roe
’t Begint mij zwaar te moede te zijn, dat ik ging wedden met die Duvel

Moenen
Den derde vraag, die van die musica. Als den speelman 5 noten omhoog gaat met zijnen lied, waar spreekt men dan over?

Mariecken
Ehmm…eeh…eergh… vals spelen?

Moenen
Neen, gij dom wicht. Een kwint noemt men dat! terzijde. Het zweet zal thans op haren voorhoofd staan, maar klaar ben ik nog niet.

Mariecken krijgt nu met de slipper

Moenen

De logica. Een stelling die twee bewijzen bevat, welke onlosmakelijk en logisch met elkaar verbonden zijn, noemt men…

Mariecken
… een opstelling? Neen, ook deze is niet juist. Ik vrees, ik heb mij door die Duvel in ’t ootje laten nemen.

Er volgen klappen met de lat

Moenen
Grammatica! Welke naamval gebruik ik als ik spreek: “Gij stevent op uw noodlot af?”

Mariecken
Eh… Mariecken?

Moenen
Neen.

Mariecken
Maar dat is mijn naam!!! En dit is een val! Oh goede God, wees mij genadig, en nimmer meer zal ik die Duvel volgen.

Moenen
Ocherm, gij dwaze meid. Nog zoveel te leren hebt gij, indien gij denkt dat gij die Duvel te slim af kunt zijn.

Hij kijkt naar de tafel, ziet dat alles is gebruikt

Ach verduiveld, ik heb mij vergist in het tellen. Al miene helse instrumenten heb ik reeds gebruikt op de billen van dit wicht.

Mariecken
Oh, dank, dank, goede God. Gij sijt mij genadig geweest. Welaan Duvel, de Kunst der rekenkunde kent gij niet, anders had gij wel vijf duvelse instrumenten meegenomen uit de hel!

Moenen terzijde
Dat wicht denkt mij te slim af te zijn. Doch wacht…

Tot Mariecken

Gij denkt, ik heb mij vergist. Doch weet, dat de Duvel altijd nog iets achter de rug heeft!

Hij maakt zijn staart los om die als zweep te kunnen gebruiken. Hij buigt Mariecken over de tafel, en geeft haar slaag

Mariecken
Oh neen, de Duvel is niet voor één gat te vangen. Hij haalt een zweep bij de zijne vandaan, en gebruikt hem op de mijne. Wee, wee.

Terwijl ze kermt, fade-out

Het jaar 1890. Een apotheek, ergens in een niet nader te noemen provincieplaatsje in Nederland. Achter de toonbank een apotheker, druk bezig met het bereiden van medicijnen. Hij weegt secuur alle bestanddelen af. De winkeldeur gaat open, en een goed geklede dame komt binnen. Ze draagt een lange rok, een bijpassend jasje en een klein, modieus hoedje. Ze nadert voorzichtig de toonbank, een beetje aarzelend.

Apotheker
Goedemiddag.

Dame
Goedemiddag

Apotheker
Waarmee kan ik u van dienst zijn?

Dame
Ik ben op zoek naar een specifiek medicijn, ik weet alleen niet of het eigenlijk wel bestaat.

Apotheker
Vertelt u eens wat u zoekt, dan kan ik kijken of het door u gezochte middel daadwerkelijk te verkrijgen is.

Dame
Weet u, ik ben de laatste tijd enigszins gespannen. Ik slaap slecht, ik ben prikkelbaar naar mijn omgeving, ik voel me soms wat duizelig…

Apotheker
Hmm, dat zijn inderdaad erg vervelende symptomen. Als ik u vragen mag, in de hoop natuurlijk dat u mij niet onbetamelijk vindt, maar hebben er onlangs in uw situatie zich wellicht veranderingen voorgedaan? Een verhuizing? Wellicht een wijziging in uw materiële gesteldheid? Iets anders wat de oorzaak kan zijn van die ongerief?

Dame
Nee, eigenlijk niet. Ik heb een nieuw corset, wat ik tegenwoordig draag.

Apotheker (geschokt)
Mevrouw! Ik hoop dat u het mij vergeeft, maar dat zijn toch geen zaken waar een dame in het openbaar over spreekt!

Dame
Oh, maar ik voel daar absoluut geen schaamte bij, hoor.

Apotheker
Wellicht. Maar toch zou ik u willen verzoeken u verre te houden van dit soort taalgebruik.

Dame
Mijn excuus. Ik wilde u op geen enkele wijze desavoureren.

Apotheker
Laat ons terugkeren naar de reden van uw bezoek. U vertelde dat u enig fysiek ongemak ervaart, gerelateerd aan een spanning die u voelt.

Dame
Inderdaad

Apotheker
Nu is het zo, dat er de laatste jaren diverse onderzoeken hebben plaatsgevonden, en zij allen wijzen in één richting: er is een onmiskenbare koppeling aan te wijzen tussen de psyche en het lichaam, tussen de emotionele en de fysieke gesteldheid van de mens.

Dame
Ik heb daar iets over gelezen.

Apotheker
In Wenen is een jonge, briljante geleerde, een zekere dokter Freud, die werkelijk baanbrekend werk heeft verricht op dit gebied.

Dame
Juist ja. Maar ik zoek toch een medicijn wat mij van de door mij ervaren onaangenaamheden kan bevrijden.

Apotheker
Welnu, er zijn gelukkig diverse middelen verkrijgbaar die aantoonbaar en wetenschappelijk verantwoord een heilzame werking hebben op de patiënt die lijdt aan de door u geschetste symptomen. Zo kunt u denken aan de verkwikkende werking van de zaden van de papaverbloem, of de wortels van pioenrozen. Ook diverse middelen die hun oorsprong vinden in de hennepplant leveren vaak verbluffende resultaten op, zeker indien ze gepaard gaan met een hypnotische behandeling. Daarnaast zou ik zeker het effect van warme mosterdbaden niet onderschatten.

Dame
En hebben deze middelen onaangename bijwerkingen?

Apotheker
Indien overmatig gebruikt kan er soms een lichte vorm van afhankelijkheid op treden, maar het zijn slechts zwakke lieden, vaak van lage komaf, die hier gevoelig voor zijn. Ik zie zo dat u afkomstig bent uit de betere kringen, dus u hebt hier absoluut geen gevaar van te duchten.

Dame
Ik weet het niet.

Apotheker
Bespeur ik enige twijfel?

Dame
Vergeeft u mij, maar ik heb van kinds af aan al enige reserve tegen de medische wetenschap. Ik bedoel dit niet persoonlijk, begrijpt u mij, maar ja… er zijn zoveel kwakzalvers tussen de echte deskundigen.

Apotheker
Ik begrijp u. Helaas kan ik niet meer doen dan u mijn woord geven dat ik slechts de meest hoogstaande en heilzame recepturen voorschrijf. U kunt moeilijk van mij verwachten dat ik een speciale apothekersmuts aanschaf om er betrouwbaarder uit te zien, nietwaar?

Dame
Oh nee. Zoiets zou ik nooit van u durven te vragen. Maar ik heb wel eens begrepen dat het lichaam in bepaalde omstandigheden zelf in staat is om kalmerende en drukverlagende stoffen aan te maken?

Apotheker
Dat kan in…sommige gevallen wel eens gebeuren, ja.

Dame
En wat voor gevallen zijn dat?

Apotheker
Indien het lichaam aan zekere fysieke prikkels wordt blootgesteld dan kunnen er soms kalmerende stoffen worden aangemaakt. U kunt daarbij denken aan bepaalde fysieke inspanning, aan paardrijden, aan een stevige wandeling…

Dame
Ik heb begrepen dat in bepaalde gevallen ook een …kastijding een dergelijk effect kan bereiken?

Apotheker (verliest van schrik zijn bril)
Mevrouw! Mag ik u verzoeken!

Dame
Hoezo? Waarom kan daar niet over gesproken worden, en over hete baden en hypnose wel?

Apotheker
Het is toch zeker onwelvoegelijk om zomaar te praten over de effecten van… van een tuchtiging.

Dame
Een mijner meest dierbare vriendinnen wordt regelmatig door haar man gekastijd, en zij verzekert mij dat hier een zeer kalmerende werking van uitgaat.

Apotheker
Dat zou kunnen. Daar heb ik geen zicht op.

Dame
Maar het zou kunnen.

Apotheker
Het is… mogelijk.

Dame
Welaan dan.

Apotheker
Welaan?

Dame
U bent apotheker. U dient uw klanten dié medicatie voor te schrijven die voor hen het meest heilzaam is. Nu dan, geef mij het gevraagde medicijn.

Apotheker
U bedoelt…?

Dame
Jazeker.

Apotheker (steeds wanhopiger)
Mevrouw, dat kunt u toch niet van mij verlangen?

Dame (komt nu achter de toonbank)
Helpt u mij toch, mijn beste man.

(Zij buigt zich voorover over de toonbank, en schort haar rok op)

Apotheker
Als u… als u er dan werkelijk op staat.

(Hij geeft haar een voorzichtige tik op haar billen)

Voelt u zich al beter?

Dame
Nog niet. Ik heb, naar ik vermoed, een hogere dosering nodig.

Apotheker
Vooruit dan.

(Hij geeft enkele tikken, nu iets harder)

Dame
Ik neem aan dat het bepalen van de juiste mate van medicatie één van de meest ingewikkelde aspecten van uw professie is.

Apotheker
Zeer zeker

Dame
Dat zal wel enige tijd kosten.

Apotheker
Inderdaad. (Hij slaat nu wat langer en steviger)

Dame
Ja, ik voel een rustgevend effect! Gaat u vooral door, mijn waarde.

Apotheker (dient nu een stevig pak slaag toe)
Hoe bevalt dit?

Dame
Zeer bevredigend.

(De apotheker geeft nog een paar laatste klappen. De dame komt overeind en brengt haar kleding weer op orde).

Dame
Ik dank u. Ik dank u oprecht. Wat krijgt u van mij?

Apotheker
Ik zou het niet over mijn hart durven te verkrijgen u hiervoor een financiële vergoeding te vragen. Tenslotte is dit medicijn nog niet officieel in de handel.

Dame
Jammer. Welaan dan, ik kom graag nog eens bij u terug.

Apotheker
Een vervolgrecept kunt u zonder enig probleem komen afhalen

Dame
Dank u wel. Graag tot ziens. (verlaat de apotheek)

Apotheker (pakt pen en papier, en begint druk te schrijven)
Welaan, mijn waarde Freud, laat ons eens kijken wat je op deze aanpak te zeggen hebt!

De Tuin van Eeden. Het is een idyllische plek, met een door bomen omringde waterval, rotsen begroeid met mos, weelderig gras, en dit alles overgoten met stralend ochtendlicht. In de bomen kwetteren vogels, een panter speelt er verstoppertje met een paar konijnen, en een olifant slaapt soezend in de warme zon. Als er niet de broeierigheid zou hangen van een naderend onweer zou het volmaakt zijn.
Adam komt op. Hij is een goedgebouwde man van halverwege de twintig, gespierd maar niet overdreven. Zijn ogen stralen iets onschuldigs uit, alsof hij voor de eerste keer de wereld om zich heen in ogenschouw neemt. Hij is naakt.
Eva komt op van de andere kant. Een mooie vrouw, hooguit één dag jonger dan Adam. Haar ogen kijken anders dan die van Adam: volwassener, verdrietiger. Op haar lippen kleven kleine stukjes appel. Ze is eveneens naakt. Een grasgroene slang schuifelt oponvallend achter haar aan.

Adam (opgetogen)
De antilope blijkt ook van dat lange gras te houden dat verderop bij de beek groeit, en de arend kwam net vertellen dat hij naar zee is gevlogen. Ik ga hem zee-arend noemen, denk je dat dat een goeie naam voor hem is? Ik bedoel, een arend die naar de zee vliegt, dus vandaar zee-arend. En de poedel is met d’r haren verstrikt geraakt in de doornen, en… (hij kijkt Eva aan en valt stil)

Eva
Ik heb iets gedaan wat niet mag.

Adam
Ik snap je niet. Hoezo, “iets wat niet mag”? Alles mag, alles kan.

Eva
Iets wat niet mag Adam. Iets wat verboden is. Iets waarvan ons is verteld dat het niet is toegestaan. Het enige.

Adam
De boom?

Eva
De boom.

Adam
Terwijl Hij….

Eva
Ja. (pauze). Het ging eigenlijk heel eenvoudig. Ik stond bij de boom, ik had peren geplukt die verderop groeiden, ik kwam langs de boom, en ik zag die appels. En ik moest denken aan wat hij had gezegd. Over goed en kwaad en zo, en… Adam, ik was zo benieuwd naar het kwaad! Wat dat was, hoe het zou voelen. Dus ineens had ik er een geplukt, en… nou ja…

Adam
Je at.

Eva
Ik at. (pauze). Hij smaakte vreemd. Vochtig, vol, iets wat ik nog nooit eerder had geproefd. Ik voelde het sap naar beneden glijden, langs mijn lippen, en ik had geen spijt. Ik dacht alleen maar: “nu weet ik alles, nu ben ik klaar.” Gek he?

Adam
En Hij?

Eva
Hij is boos.

Adam
Hoe weet je dat?

Eva
Dat weet ik. Ik weet van goed en fout lieverd, en ik weet wat er gebeurd als je iets hebt gedaan wat niet mag. Dat snap jij niet, jij hebt je onschuld nog, maar ik weet dat Hij boos is, ik snap wat schuldig is, ik weet dat ik schuldig ben. Maar ik heb geen spijt.

Adam
Eva, ik snap je niet. Je praat over schuld, over goed, fout, je gebruikt woorden die ik niet ken. Ik ken de namen van de dieren, ik weet wat een panter is of een vogelbekdier, ik weet hoe die kleine rode bessen heten die groeien onder de eik, maar wat je nu zegt…

Eva
Schuld is wanneer je iets hebt gedaan wat niet mag. Schuld is wat je voelt. Ik heb een nieuw woord gevonden. ‘Geweten.’ Jij hebt iets geweten, ik heb iets geweten, wij weten.

Adam
Dat weet ik.

Eva
Nee lief, dit weet je niet. Je weten en je geweten zijn twee aparte dingen. Ik weet… mijn geweten weet… (ze zwijgt verward). Het is zo nieuw.
Mijn geweten is iets wat weet, alsof het geen stukje van mezelf is, het praat tegen me, het zegt: “Jij bent schuldig, je hebt iets gedaan wat niet mag.”

Adam
En nu?

Eva
Nu moet ik gestraft worden.

Adam
Gestraft?

Eva
Hij zal me straffen. Vreselijk straffen. Misschien kan ik nooit meer lopen, of mag ik niet meer praten, of sluit hij voor altijd mijn ogen en kan ik jou nooit meer zien. Of misschiejn moet ik weg. Weg van jou, weg van hier.
Ik ben bang.

Adam
Maar waarom? Waarom zou Hij zoiets doen, omdat je van de boom gegeten hebt? Waarom zou hij dat bij jou doen?

Eva
Omdat dat hoort! Omdat er op een fout altijd een straf moet volgen! Als je weet van goed en fout, dan kun je nooit meer zeggen dat je onschuldig bent. En als je schuldig bent, dan moet je gestraft worden! Ik weet ook niet waarom, maar ik weet dat het zo zal gaan.

Adam
En dat zal Hij doen?

Eva
Dat zal Hij doen.

Adam
Ik zal je beschermen.

Eva
Je bent lief Adam, je bent de man waar ik van hou, maar dit kun je niet. Hier ben je te klein voor, je kunt niet tegen hem op.

Adam
Tenzij…
(pauze)
Ik zal je straffen.

Eva
Wat?

Adam
Ik zal je straffen. Als dat hoort, dan zal dat zo zijn. Ik weet niet waarom, of wat het is, maar als ik het doe hoeft Hij het niet te doen. En ik zal goed voor je zijn.

Eva
Dat kun je niet

Adam
waarom niet?

Eva
Je kunt alleen iemand straffen als je snapt wat goed en fout is. Je moet het weten, je moet weten dat je ander iets heeft gedaan wat niet mag. En lieve, lieve Adam, dat kun jij niet weten. En dat moet je ook niet weten. Je moet blijven wie je bent. Onschuldig.

Adam
Hij kan je van me afnemen.

Eva
Ja

Adam
Ik moet denken aan toen je op de kameel zat. Je benen hingen aan weerszijden, je was bang maar je vond het heerlijk. Je deed je ogen dicht toen hij begon te lopen, maar je deed ze snel weer open. “Harder, harder”, riep je. De kameel begon harder te lopen, begon te rennen. Bij de rivier stond hij ineens stil om dat hij wilde drinken, en jij viel. En Hij heeft gezegd dat ons niets kan gebeuren hier, maar toch was ik bang. Ondanks Zijn belofte was ik bang. Heel even maar. Dat er iets met jou zou gebeuren wat Hij niet zou kunnen voorkomen.

(Eva kust hem).

Adam
Ik proef appel op je lippen. Het smaakt lekker.

Eva
Adam, nee!

Adam
Waarom niet? Als ik eet dan ken ik ook van goed en kwaad. Ik zal je straffen, en dan is het voorbij.

Eva
En wat zal Hij met jou doen?

Adam
Misschien snapt Hij waarom ik het deed. Dat ik jou straf omdat ik van je hou, omdat ik je niet kwijt wil. Omdat we daarna door kunnen gaan.

(De slang heeft al die tijd in het gras gelegen. Nu glijdt hij rustig, bijna nonchalant naderbij. In zijn staart heeft hij een appel geklemd. Hij legt de appel voor Adam’s voeten in het gras).

Eva
Weet je wat je doet?

Adam
Nee. Ik ben onschuldig, weet je nog?

*(Hij pakt de appel en neemt er een hap uit). *

Adam
En nu niet meer.
(pauze)
Dus zo voelt schuld. Vreemd. Niet onplezierig.

Eva
Vreemd hè? Alsof je anders bent en toch dezelfde. Het tintelt.
(pauze)
Hoe ga je me straffen?

Adam
Ik weet het niet. Ik heb je nog nooit gestraft. Het moet onplezierig zijn.

Eva
Voor jou of voor mij?

(ze zijn even stil)

Eva
Weet je nog toen we laatst door het bos liepen? Je hield een tak voor me opzij, maar je liet hem schieten. Hij raakte mijn arm. Dat was onplezierig. Het deed pijn.

Adam
Zou dat straf zijn? Dat iets pijn doet?

Eva
Ik weet het niet. Ik denk het.

(Ze loopt naar een wilgenboom en plukt er een twijg).

Zo eentje was het.

Adam
En daarmee zou ik je pijn moeten doen? Daarmee zou ik me moeten…

Eva
…Slaan. Ik denk dat dat het woord is.

(Pauze)

Adam
Denk je dat Hij…

Eva
Hij zal boos zijn. Hij zal eisen dat ik het voel. Dat het pijn doet. Dat het onplezierig is. Wie weet wat hij anders zal doen, met jou, mij. Ons.

Adam
Waar zal ik je slaan?

Eva (denkt na)
Toen je me vanochtend beminde, toen streelde je hand mijn achterste. Dat voelde goed. Sla me daar.

Adam
Op je achterste.

Eva
Ja.

(Eva buigt zich voorover)

Doe het omdat je van me houdt. Opdat Hij ziet dat ik gestraft ben, en Hij me hier laat.

(Adam heft aarzelend de twijg).

Ik hou van je.

(Hij slaat haar. De twijg laat een striem achter op haar billen. Ze kreunt).

Adam
Zou dit genoeg zijn?

Eva
Vast niet. Ik voel nog schuld. En Hij weet alles wat ik voel.

(Adam slaat haar opnieuw).

Eva (kermt zachtjes)

Je moet het harder doen. Harder!

*(Adam begint haar nu in een regelmatig tempo op haar billen te slaan. Langzaam beginnen de striemen zich af te tekenen. Eva moet moeite doen om in haar positie te blijven staan. Geen van beiden heeft door dat God is verschenen: een wat oudere man, die zich voor de gelegenheid in een beestenvel heeft gehuld. Het staat hem overduidelijk niet). *

God
Wat zijn jullie aan het doen?

(Adam laat de twijg zakken, en Eva komt beschaamd overeind. Ze wrijft voorzichtig over haar billen, alsof ze betrapt is bij iets intiems).

Eva
Hij straft me.

God
Waarom dat in vredesnaam?

Adam
Eh… het begon met een appel, en ineens… eh…

Eva
Hij deed het omdat we dachten dat U boos zou zijn…

God
…Vanwege die appel

Eva
Ja. En we dachten, als Adam me straft, dan hoeft U het niet meer te doen. En dus…

God
Stop maar. Ik weet het.

(Hij aarzelt even).

De boom van Kennis van Goed en Kwaad is een boom die je kennis geeft. Inzicht. Ervaring. Hij vernietigd je onschuld. Het was niet om jullie te pesten dat ik zei dat jullie er niet van moesten eten. Ik wilde jullie beschermen. Beschermen tegen sommige ervaringen. Maar goed, jullie hebben ervan gegeten, en (hij kijkt naar Eva’s achterste).. wie haar billen brandt… Jullie weten dingen over schuld en boete die ik jullie had willen besparen. Jullie zijn je onschuld kwijt. En wat erger is, jullie kennen…lust…. (Hij wendt zich tot Eva) Eva, ik weet dat toen Adam je strafte, dat je toen dingen voelde… bij jezelf…. en Adam, jij ook… je vond het prettig. Je zag haar billen, je voelde de twijg in je hand… Je hoeft niks te zeggen. Ik ben God. Ik ken je. Ik had jullie voor de lust willen sparen, maar het is gegaan zoals het gegaan is.

Adam
Maar waarom hebt U die boom hier…

God
Hij was er. Toen ik deze tuin maakte heb ik alles overdacht. De beken, de bomen, waar licht moest zijn, waar schaduw. Ik heb elke bloem in deze tuin persoonlijk voor jullie geplant,op plekken waarvan ik dacht dat het daar de beste plek was. En toen ik klaar was toen stond ineend die boom daar. Ik dacht eerst dat het een foutje was, dat ik iets dubbel had gedaan. Maar hij stond er, en ik wist dat deze boom gevaarlijk zou zijn. Daarom mochten jullie er nooit van proeven. Nooit! Maar goed, het is gebeurd.

Eva (loopt naar God toe en kust hem)

We gaan.

God
Wat?

Eva
We gaan . Ik wil hier niet meer zijn.

Adam
Waarom?

Eva
Ik voel me hier niet veilig. Ik ben bang. Niet voor jou lief, maar wel voor… voor alles hier. (Ze kijkt naar de slang die al die tijd rustig in het gras heeft gelegen). Voor hem. En voor Hem. (Wijst naar God). Ik ben schuldig, ik zal het lange, lange tijd blijven , misschien mijn dochters ook, maar zo zal het zijn. Wij horen hier niet meer.

God
Maar ik wil jullie niet kwijt!

Eva
Dat bent U al. Als U ons de weg naar de uitgang kunt wijzen…

(God zucht. Er verschijnt een engel met een vlammend zwaard die probeert om onverbiddelijk naar de uitgang te wijzen, maar het duidelijk met veel tegenzin doet. Eva loop resoluut in de richting van de uitgang. Adam volgt haar, aarzelend, een paar keer achterom kijkend).

God
Adam!!

Adam
Ja , Heer?

God
Vergeet dit niet. (Hij raapt de twijg op en gooit het maar Adam. Adam vangt hem, aarzelt even, en loopt dan -de twijg in de hand- Eva achterna).

God (roept hem na)
Veel plezier ermee!!

(Hij loopt de andere kant op. Dan stopt hij, alsof hem iets te binnen schiet, loopt een paar passen Adam en Eva achterna, en roept)

En trek wat warms aan!!